Boğulmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılmalı?

Her yıl binlerce kişi boğulma ile karşı karşıya gelip hayatını kaybetmektedir. Boğulma; bayılma, zehirlenme gibi nedenlerle olabileceği gibi en çok da suda karşımıza çıkmaktadır. Boğulmamak için dikkat edilmesi gerekenlerin yanı sıra boğulan kişiye nasıl müdahale edileceği de oldukça önemlidir. Kişinin hayatını kurtarmak ve acil servis gelene kadar ilk yardımı yapmak için herkesin bilmesi gereken bazı aşamalar bulunmaktadır. Bu aşamaları ve boğulma hakkındaki diğer detayları aşağıda yer alan makaleden öğrenebilirsiniz. Boğulma Nedir? Boğulma en basit tanımı ile nefes alamama durumunda vücuttaki dokulara yeterli miktarda oksijen gitmemesi ve dokularda bozulma meydana gelmesi demektir. Anoksemi olarak da adlandırılan boğulma sonucunda kişi kurtarılabileceği gibi ölümle de sonuçlanabilmektedir. Her iki durumda da yaşanılan olayın adı boğulmadır. Boğulma sonucunda hayatta kalanların üçte birinde ise işlev veya doku bozukluğu kalmaktadır.Bazı boğulmalarda kişi ya da çevresindekiler boğulduğunu anlayamayabilirler. Bu yüzden de boğulma belirtilerini bilmekte fayda vardır. Nefes almada güçlük; gürültülü, hızlı ve derin solunum; ağızda köpüklenme ve balgam toplanması; yüzde, tırnaklarda ve dudaklarda morarma, cevaplarda isabetsizlik ve kararsızlık; genel sıkıntı hali ve bayılma boğulma belirtilerinden bazılarıdır.Boğulmanın birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler; nefes borusuna sıvı dolması ya da yabancı cisim kaçması, akciğerlerin zedelenmesi, gazla zehirlenme, asılma, bayılma ve bilinç kaybı sonucunda dilin geriye kayması ve suda boğulmadır.En çok rastlanan boğulma nedenleri arasında suda boğulma bulunmaktadır. Akciğerlere önemli miktarda su gitmesi ile oluşan boğulmalar yüksek oranda 15 yaş altında çocuklarda görülmektedir. Özellikle yaz aylarında deniz, göl, baraj, havuz ve kanal gibi yerlerde meydana gelen bu durum Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü’nün Küresel Boğulma Raporuna göre her yıl ortalama 372 bin kişide ölümle sonuçlanmaktadır. Suda Boğulmalar Neden Olur? “Suda boğulma hissi neden olur?” sorusunu Dünya Sağlık Örgütü “Sıvı ortama batma/dalma sonucu gelişen solunumsal bozulma” olarak tanımlamaktadır. İnsan vücudu yeterli miktarda solunum yapması durumunda öz kütle farkından dolayı suya batmayacaktır. Ancak kişinin su yutması ile yoğunluğu artacağından dolayı su üzerinde kalması da imkânsız hale gelmektedir. Özellikle akciğerlerin de bu durumdan etkilenmesinden dolayı kişi nefes alamadığı gibi baygın vb. durumlar ile karşılaşarak daha da dibe batar ve boğulma tehlikesi yaşar.Dünyada her bir saatte 40 kişinin hayatını kaybettiği suda boğulmanın birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler:•Yüzme bilmeme•Riskli davranışlarda bulunma•Alkol ve yasa dışı ilaç kullanımı•Uyarıları dikkate almama•Akıntılar•Korku ve panik•Yetersiz ebeveyn denetimi•Dibe saplanma•Travma•İnme•Kramp•Kalp krizi•Epilepsi•Astım gibi medikal rahatsızlıklardır.Boğulmalarda İlk YardımBoğulma ilk yardım açısından oldukça önemlidir. Yapılacak olan ilk yardım ile kişi hayatta kalabileceği gibi yanlış ya da geç kalınmış müdahale ile ölüm de karşılaşılacak sonuçlar arasındadır. Acil yardım ekibi gelene kadar yapılacak olan ilk yardım adımları ise şöyledir: •Öncelikle boğulan kişiye varsa en hızlı şekilde can simidi ya da yeleği atılmalıdır. İp ya da uzun bir cismin boğulan kişiye uzatılması da onun suyun üzerinde durmasını sağlayacaktır. Bu sırada kişinin sırtüstü pozisyon almasını sağlanır. Böylelikle kişinin ağız ve burnu su üstünde kalacaktır. Ayrıca baş ya da gövdede bir kırılma riskine karşı başın çok fazla arkaya itilmemesi gerekir. Kurtarıcı kişi çok iyi derecede yüzme bilmiyorsa ise boğulanı yüzerek çıkarmak sakıncalı olacaktır. Bu taşımakta güçlük yaşatabileceği gibi aynı zamanda kurtaran kişinin de boğulmasına neden olabilmektedir.•Kişi, hızlı ve dikkatli bir şekilde sudan çıkarıldıktan sonra solunum, nabız ve omurga hasarı kontrolü yapılır ve sırtüstü yatırılır.•Bu sırada solunumu engelleyecek takma diş, kravat, kemer gibi materyaller var ise kişinin üzerinden çıkartılmalıdır.•Özellikle soğuk havalarda 20-30 dakika geçse bile yapay solunum ile kişinin soluk vermesi sağlanır. Soluk verdikten sonra buna devam edebilmesi için ise ağzı açık tutulur.•Daha sonrasında kişinin göğüs kafesine bastırılarak kalp masajı uygulanır. 5 yapay solunum 30 kalp masajı ile müdahale devam ettirilir.•Kişinin kalp atışları ve solunumu normale döndüğü zaman iki el ile karın altından tutulur ve yukarı kaldırılır. Bu sayede midedeki ve hava yolundaki suların boşaltımı sağlanır.•Kişinin üstündeki ıslak giysiler çıkarılır ve kuru bir örtü ya da kıyafet ile örtülür.•112 acil servis aranarak yardım istenir. Bu süreçte de kişinin yaşam bulguları izlenmeye devam edilir.Boğulmamak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler•Suda boğulmanın en büyük nedenlerinden biri yüzme bilmemektedir. Yüzme bilmeyen kişilerin açılmaması ve boyunu geçen yerlere gitmemesi gerekmektedir.•Deniz ve akarsularda görülen ve görülmeyen akıntılar mevcuttur. Bu akıntılar kişiyi sürükleyebileceği gibi dibe de çekebilir. Rüzgârlı ve dalgalı denizlerde bu yüzden denize girilmemesi tavsiye edilmektedir. Kişi kurtulmak için akıntının tersine yüzmeye çalışacağından yorulur, hareket edemeyecek hale gelir ve su yutmaya başlar.•Özellikle göllerde bataklıktan dolayı dibe batma riski bulunduğundan buralarda yüzmemek gerekir.•Yüzerken korkuya kapılmamak gerekir. Korku ve panik halinde kişi sağlıklı solunum yapamayacağı için su yutması kaçınılmazdır. Herhangi bir durumda sakince kalmalı ve su üzerinde durmaya çalışılmalıdır.•Epilepsi, kalp krizi ve astım gibi kronik rahatsızlıkları bulunanların yüzerken çok fazla efor harcamaması ve dikkatli olması gerekmektedir.•Suda tehlikeli hareketler ve şakalar yapılmamalıdır.•Derinliğin bilinmediği yerlerde suya atlamak oldukça tehlikelidir.•Simit ve deniz yatağı gibi ürünlere güvenerek derinlere gitmemeye dikkat edilmelidir. Bu ürünler suda patlayabileceği gibi herhangi bir akıntıda koruma özellikleri bulunmamaktadır.•Teknede ya da kayıkta tura çıkan kişilerin yüzme bilse dahi mutlaka can yeleği giymesi gerekmektedir.•Alkol alan ve yemek yiyen kişilerin hemen denize ya da havuza girmemesi gerekmektedir.•Çocuklar, ebeveynleri tarafından sürekli kontrol altında tutulmalıdır. Yüzme bilseler bile herhangi bir problem karşısında çocuklar paniğe kapılabilir.